بررسی تأثیر امواج فراصوت بر ویژگی های رشدی و بیوشیمیایی کشت سلولی خشخاش ایرانی و تولید تبائین در آن

امواج فراصوت با انرژی پایین، آثار فیزیولوژیک متعددی بر سلول ها و بافت های گیاهی داشته و کاربردهای مهمی در بیوتکنولوژی گیاهی به ویژه در تحریک تولید متابولیت های ثانویه دارا است. در پژوهش حاضر، اثر تیمار امواج فراصوت بر کشت سوسپانسیون سلولی گیاه خشخاش ایرانی بررسی شد. برای این منظور، سلول های کشت سوسپانسیون با امواج فراصوت تیمار شد. سپس، زنده مانی و رشد سلول ها، فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدان، مقدار پروتئین کل، پراکسید هیدروژن، پرولین و تبائین سلول ها در زمان های 12، 24، 36، 48 و 144 ساعت پس از اعمال تیمار بررسی شد. نتایج نشان داد که در اثر اعمال تیمار امواج فراصوت، زنده مانی و وزن خشک (رشد) سلولی به طور معنی داری کاهش یافته است. علاوه بر این، با افزایش مدت زمان پس از اعمال تیمار، زنده مانی و رشد سلولی نیز بیشتر تحت تأثیر قرار گرفت، اما مقدار پرولین و پروتئین کل سلولی در اثر اعمال تیمارهای امواج فراصوت و همچنین، با افزایش زمان پس از اعمال تیمار در مقایسه با شاهد افزایش نشان داد. مقدار پراکسید هیدروژن و میزان فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز به طور معنی داری تحت تأثیر امواج فراصوت، زمان های پس از اعمال تیمار و همچنین اثر متقابل بین آنها قرار گرفت. به طوری که امواج فراصوت باعث افزایش مقدار پراکسید هیدروژن و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان فوق در مقایسه با سلول های شاهد گردید. مقدار تبائین در سلول های تیمار شده در مقایسه با سلول های شاهد در زمان 48 ساعت پس از اعمال تیمار به طور معنی داری افزایش یافت.